کمال‌الدین‌ بافقی‌ متخلص‌ به‌ وحشی‌

کمال‌الدین‌ بافقی‌ متخلص‌ به‌ وحشی‌ از شعرای‌ زبردست قرن دهم است‌. وی‌ در اواسط نیمهٔ اول قرن دهم در بافق‌ به دنیا آمد و تحصیلات‌ مقدماتی‌ خود را در زادگاهش‌ طی کرد. او در مدت عمر مانند خواجهٔ شیراز از مسافرتهای دور و دراز احتراز می‌جست و جز به کاشان و عراق سفر نکرد. وحشی‌ بافقی‌ در حدود سال‌ ۹۹۹ هجری‌ قمری ‌درگذشت. مزار وی در محلهٔ سر برج یزد در برابر مزار شاهزاده فاضل، برادر امام هشتم قرار دارد. آثار باقیماندهٔ وی عبارتند از دیوان اشعار، مثنوی خلد برین، مثنوی ناظر و منظور و مثنوی فرهاد و شیرین که این آخری به علت فوت وی ناتمام ماند و قرنها پس از او وصال شیرازی آن را به اتمام رساند.

آه ، تاکی ز سفر باز نیایی ، بازآ

اشتیاق تو مرا سوخت کجایی، بازآ

شده نزدیک که هجران تو، مارا بکشد

گرهمان بر سرخونریزی مایی ، بازآ

کرده‌ای عهد که بازآیی و ما را بکشی

وقت آنست که لطفی بنمایی، بازآ

رفتی و باز نمی‌آیی و من بی تو به جان

جان من اینهمه بی رحم چرایی، بازآ

وحشی از جرم همین کز سر آن کو رفتی

گرچه مستوجب صد گونه جفایی، بازآ

--------------------

کشیده عشق در زنجیر، جان ناشکیبا را

نهاده کار صعبی پیش، صبر بند فرسا را

توام سررشته داری، گر پرم سوی تو معذورم

که در دست اختیاری نیست مرغ بند بر پا را

من از کافرنهادیهای عشق ، این رشک می‌بینم

که با یعقوب هم خصمی بود جان زلیخا را

به گنجشگان میالا دام خود، خواهم چنان باشی

که استغنا زنی ، گر بینی اندر دام ، عنقا را

اگر دانی چو مرغان در هوای دامگه داری

ز دام خود به صحرا افکنی، اول دل ما را

نصیحت اینهمه در پرده ، با آن طور خودرایی

مگر وحشی نمی‌داند، زبان رمز و ایما را

----------------------------------------

راندی ز نظر، چشم بلا دیدهٔ ما را

این چشم کجا بود ز تو، دیدهٔ ما را

سنگی نفتد این طرف از گوشهٔ آن بام

این بخت نباشد سر شوریدهٔ ما را

مردیم به آن چشمهٔ حیوان که رساند

شرح عطش سینهٔ تفسیدهٔ ما را

فریاد ز بد بازی دوری که برافشاند

این عرصهٔ شطرنج فرو چیدهٔ ما را

هجران کسی، کرد به یک سیلی غم کور

چشم دل از تیغ نترسیدهٔ ما را

ما شعلهٔ شوق تو به صد حیله نشاندیم

دامن مزن این آتش پوشیدهٔ ما را

ناگاه به باغ تو خزانی بفرستند

خرسند کن از خود دل رنجیدهٔ ما را

با اشک فرو ریخت ستمهای تو وحشی

پاشید نمک، جان خراشیدهٔ ما را

-----------------------------------------

چند به دل فرو خورم این تف سینه تاب را

در ته دوزخ افکنم جان پر اضطراب را

تافته عشق دوزخی ز اهل نصیحت اندرو

بر من و دل گماشته سد ملک عذاب را

شوق ، به تازیانه گر دست بدین نمط زند

زود سبک عنان کند صبر گران رکاب را

آنکه خدنگ نیمکش می‌خورم از تغافلش

کاش تمام کش کند نیمکش عتاب را

خیل خیال کیست این کز در چشمخانه‌ها

می‌کشد اینچنین برون خلوتیان خواب را

می‌جهد آهم از درون پاس جمال دار، هان

صرصر ما نگون کند مشعل آفتاب را

وحشی و اشک حسرت و تف هوای بادیه

آب ز چشم تر بود ره سپر سراب را

--------------------------------------

تازه شد آوازهٔ خوبی ، گلستان ترا

نغمه سنج نو، مبارک باد، بستان ترا

خوان زیبایی به نعمتهای ناز آراست، حسن

نعمت این خوان گوارا باد مهمان ترا

مدعی خوش کرد محکم در میان دامان سعی

فرصتش بادا که گیرد سخت دامان ترا

باد، پیمان تو با اغیار یارب استوار

گرچه امکان درستی نیست پیمان ترا

صد چو وحشی بستهٔ زنجیر عشقت شد ز نو

بعد از این گنجایش ما نیست زندان ترا

-------------------------------

 

طی زمان کن ای فلک ، مژدهٔ وصل یار را

پاره‌ای از میان ببر این شب انتظار را

شد به گمان دیدنی، عمر تمام و ، من همان

چشم به ره نشانده‌ام جان امیدوار را

هم تو مگر پیاله‌ای، بخشی از آن می کهن

ور نه شراب دیگری نشکند این خمار را

شد ز تو زهر خوردنم مایهٔ رشک عالمی

بسکه به ذوق می‌کشم این می ناگوار را

نیم شرر ز عشق بس تا ز زمین عافیت

دود بر آسمان رسد خرمن اعتبار را

وحشی اگر تو عاشقی کو نفس تورا اثر

هست نشانه‌ای دگر سینهٔ داغدار را

-------------------------------------------------

من آن مرغم که افکندم به دام صد بلا خود را

به یک پرواز بی هنگام کردم مبتلا خود را

نه دستی داشتم بر سر، نه پایی داشتم در گل

به دست خویش کردم اینچنین بی دست و پا خود را

چنان از طرح وضع ناپسند خود گریزانم

که گر دستم دهد از خویش هم سازم جدا خود را

گر این وضع است می‌ترسم که با چندین وفاداری

شود لازم که پیشت وانمایم بیوفا خود را

چو از اظهار عشقم خویش را بیگانه می‌داری

نمی‌بایست کرد اول به این حرف آشنا خود را

ببین وحشی که در خوناب حسرت ماند پا در گل

کسی کو بگذراندی تشنه از آب بقا خود را

وحشی‌بافقی

مولانا شمس‌الدین یا کمال‌الدین محمد وحشی‌بافقی یکی از شاعران نام‌دار سده دهم ایران است که در سال ۹۳۹ هجری قمری در شهر بافق چشم به جهان گشود. دوران زندگی او با پادشاهی شاه تهماسب صفوی و شاه اسماعیل دوم و شاه محمد خدابنده هم‌زمان بود. وی در سال ۹۹۱ هجری قمری در شهر یزد درگذشت.

کلیات وحشی متجاوز از نه هزار بیت و شامل قصیده، ترکیب بند و ترجیع بند، غزل، قطعه، رباعی و مثنوی است.

وحشی دو مثنوی به استقبال از خسرو و شیرین نظامی دارد یکی به نام ”ناظر و منظور“ و دیگری به نام فرهاد و شیرین. مثنوی نخستین به سال ۹۶۶ به پایان رسید و ۱۵۶۹ بیت است و اما مثنوی دوم که از شاهکارهای ادب دراماتیک پارسی است، هم از عهد شاعر شهرت بسیار یافت لیکن وحشی بیش از ۱۰۷۰ بیت از آن را نساخت و باقی آن را وصال شیرازی شاعر مشهور سده سیزدهم هجری (م ۱۲۶۲) سروده و با افزودن ۱۲۵۱ بیت آن را به پایان رسانیده‌است. شاعری دیگر به نام صابر بعد از وصال ۳۰۴ بیت بر این منظومه افزود. مثنوی معروف دیگری که وحشی به پیروی از نظامی سروده ”خلد برین“ است بر وزن مخزن‌الاسرار و مرتب بهشت روضه. مثنوی‌های کوتاهی از وحشی در مدح و هجو و نظایر آنها بازمانده که اهمیت منظومه‌های یادشده را ندارد.

حکیم ارد بزرگ : آدم بزرگ به راستی ، خویش را باور دارد.

برخی به "ارد" می گویند دارا هستیم اما باز هم از زندگی لذت نمی بریم ؟ به آنها می گویم : به دیگران مهربانی کنید و ادب را بکار گیرید تا آنها شما را سرشار از واژه های زیبا کنند . بخش بزرگی از خوشبختی ما در کام و دهان دیگران در بند است ، آنها را با خوبی و نیکی ، آزاد و رها کنیم .  حکیم ارد بزرگ

بریدن پیوندی پاک ، فرو ریزی دهشتناکی است. حکیم ارد بزرگ

بزرگترین چاله زندگی زیاده خواه ، پذیرفتن کاریست که در توانش نیست. حکیم ارد بزرگ

بزرگترین گمشده های ما در زندگی ، نزدیکترین ها به ما هستند.  حکیم ارد بزرگ

بزرگداشت ، بخشش بی ریای مهر است ، مهری که با آن می توان بوی بهار را همیشه همراه داشت. حکیم ارد بزرگ

بزرگداشت ، توان نیروهای جوان را نیز دو چندان می کند. حکیم ارد بزرگ

بزرگداشت ، جشن مهر است. حکیم ارد بزرگ

شایستگان چهره ایی گشاده دارند ، نگاهی مهربان ، دستی نوازشگر و نوایی پندآموز .  حکیم ارد بزرگ

شناخت ما از کرانه دریای هستی بزرگان ، تنها به اندازه میدان اندیشه ماست.  حکیم ارد بزرگ

فداکاری زنان ، بسیار با ارزشتر از دلیری در مردان است. حکیم ارد بزرگ

کجاست سینه کش کوهستان سرد و بلندی که ، گامهای برآزندگان را ، بر تن خویش به یادگار نداشته باشد ؟ . حکیم ارد بزرگ

بهترین آدمیان ، آنانی هستند که گوهر مهربانی درونشان همواره جلوه گر است. حکیم ارد بزرگ

بهترین سپر در برابر دشمنان ، خرد و اندیشه است . حکیم ارد بزرگ

بزرگداشت ، در هر کجا می تواند باشد از خانه تا کارخانه ، از دبستان تا دانشگاه و از روستا تا شهر. حکیم ارد بزرگ

دیر تصمیم بگیرید ، اما آنگاه که گرفتید به اندک تندبادی ، رهایش نکنید.  حکیم ارد بزرگ
 
زمانی که نیروهای درون خویش را انکار کنیم، نگرانی به دیدارمان می آید. حکیم ارد بزرگ 

کشتن امید آدمیان ، کمتر از جنایت نیست. حکیم ارد بزرگ

نام دیگر کوچ ، امید است. حکیم ارد بزرگ

همواره امیدوار به زندگی بهتر و شرافتمندانه باشید ، هیچگاه توان خویش را انکار نکنید ، خود را دوست بدارید و برای بهروزی ، کوشش کنید .  حکیم ارد بزرگ

هیچ اهرمی ، همچون بردباری و امید ، نمی تواند سختی ها را از پیش پایمان بردارد. حکیم ارد بزرگ

ارمغان کُرنش در برابر نادان ، سختی دو چندان است.  حکیم ارد بزرگ

از آه و نفرین بزرگان و ریش سپیدان ، باید ترسید. حکیم ارد بزرگ 

از پس پشیمانی ، می توان راههای تازه ای را برای نجات یافت . حکیم ارد بزرگ 

اگر از خودخواهی کسی به تنگ آمده ای ، او را خوار مساز ، بهترین راه آن است که چند روزی رهایش کنی. حکیم ارد بزرگ

پدران و مادران فرهمند ، فدایی آرزوهای فرزندان خویش می شوند. حکیم ارد بزرگ

پدران و مادرانی که در پی نابودی زندگی زناشویی فرزند خویش هستند ، بزهکارند. حکیم ارد بزرگ

بهترین آموزگار، پیوسته با تشویق، شاگردان را به آموختن دلگرم می سازد. حکیم ارد بزرگ

اگر دوستت ، آدمی نادان و خبرچین باشد ، خیلی زود ، اسیر وهم و سیاهی دل می شوی. حکیم ارد بزرگ

اگر دیگران را به زیباترین نام ها بخوانیم، چیزی از ارزشمان نمی کاهد ، مهم آنست که ما او را دلگرم ساخته ایم، آنگونه باشد که ما می گوییم . حکیم ارد بزرگ 

اگر می خواهی بزرگ شوی ، از کردار نیک دیگران فراوان یاد کن. حکیم ارد بزرگ

امنیت بزهکار ، یکی از علل رشد فساد است. حکیم ارد بزرگ 

آدم بزرگ به راستی ، خویش را باور دارد. حکیم ارد بزرگ

کهنسالان باید آگاهی بخش اندیشه جوانان باشند ، نه بازیگران زندگی آنان. حکیم ارد بزرگ

مجلس مهستان در دودمان اشکانیان ، نشان از پیشتازی ایرانیان ، در مردمسالاری و دموکراسی دارد. حکیم ارد بزرگ

مردان کهن ، مرزداران و پیشاهنگان ، شرف و امنیت هستند . حکیم ارد بزرگ

مردان و زنان کهن ، با مهر ، همه زندگی خویش را به دیگران می بخشند. حکیم ارد بزرگ

گیتی ناز ما را نمی کشد ، جهان با ما و یا بی ما ، در حال پیش تاختن و رشد است ، پس کوشش کنیم ، در هر جایی که هستیم ، بهترین باشیم و بخشی از بار رشد و پویش گیتی را بر دوش بگیریم . حکیم ارد بزرگ

افشاگری جمشید مشایخی از نقش فروشی در سینما و تئاتر ایران پارسینه |? روز قبل news list انتشار نتایج یک نظرسنجی سینمایی ایسنا |? روز قبل news list منیژه حکمت: به ??برگردم به روحانی رای نخواهم داد رویکرد |? روز قبل news list قدردانی ویژه جشنواره بین المللی لهستان از کارگردان و فیلمبردار «محمد رسول الله(ص)» الف |? روز قبل news list بی وفایی حمید گودرزی + عکس اترک نیوز |? روز قبل news list «جامه دران» در سینما اکسین اهواز خوزنیوز |? روز قبل news list سوژه های علمی را برای سینماگران تعریف نکرده ایم میزان |? روز قبل news list قلعه نویی ورود به سینما را تکذیب کرد قم فردا |? روز قبل news list وقتی متولی ستاد هنرمندان روحانی از رئیس دولت تدبیر و امید، ناامید می شود/ منیژه حکمت: از جمع آوری طومار امضاء برای روحانی پشیمانم سوره سینما |? روز قبل news list سینمای گراش با فیلم محمد(ص) بازگشایی می شود گراشنا |? روز قبل news list مشکلات هنرمندان پیشکسوت با کمک معاون رییس جمهور حل می شود مهر نیوز |? روز قبل news list عکس/ کودکی «حامد بهداد» با نوشابه باغملک نیوز |? روز قبل news list دیدار با عوامل فیلم «خواب تلخ» به ? آذر موکول شد مهر نیوز |? روز قبل news list انیمیشنی که آمده تا کاستی سینما را جبران کند قم فردا |? روز قبل news list دبیر جشنواره فیلم فجر به مهتاب کرامتی حکم داد اتاق نیوز |? روز قبل news list واکنش آقای کارگردان به افشاگری بهنوش بختیاری! اتاق نیوز |? روز قبل news list احمدی نژاد در «نهنگ عنبر» +عکس داغ نیوز |? روز قبل news list سینماگری که از رای به روحانی پشیمان است داغ نیوز |? روز قبل news list سینما آفریقا بازسازی می شود تابناک |? روز قبل news list توضیح شهاب حسینی درباره حضور در دادگاه بورس نیوز |? روز قبل news list شهرزاد و معمای شاه هردو جانسوزند اما... بورس نیوز |? روز قبل news list آیین دیدار با عوامل «خواب تلخ» به 7 آذر موکول شد ایسنا |? روز قبل news list علت حضور شهاب حسینی حضور در دادگاه چه بود؟ 9 صبح |? روز قبل news list سعید آقاخانى در نقش جانباز اعصاب و روان فاش نیوز |? روز قبل news list قلعه نویی ورود به سینما را تکذیب کرد شما نیوز |? روز قبل news list شهرزاد و معمای شاه هردو جانسوزند اما... امید |? روز قبل news list سلفی ساناز بیان، کارگردان و نویسنده سینما و تئاتر و همسر حمیدرضا آذرنگ در کنار همسر و فرزندش در پارک نیاوران موبنا |? روز قبل news list نظر علی نصیریان در مورد تولید آثار نمایشی در بخش خصوصی/ اظهار نظر قابل تامل نویسنده «شهرزاد» در مورد امکان بازگشت و تکرار کودتای ?? مرداد! سوره سینما |? روز قبل news list عکس/ کودکی «حامد بهداد» با نوشابه فرهنگ نیوز |? روز قبل news list قلعه نویی خبر ورود به سینما را قویا تکذیب کرد سایت هواداران فوتبال |? روز قبل news list انتقاد یک بازیگر از باندبازی در سینما/ مسئولان بی سروسامانی سینما منظورم را می فهمند انتخاب |? روز قبل news list بی وفایی حمید گودرزی + عکس آفتاب دل |? روز قبل news list اظهارات شهاب حسینی درباره یک حکم سینمایی و حضور در دادگاه اقتصاد برتر |? روز قبل news list انتقاد یک بازیگر از باندبازی در سینما/ مسئولان بی سروسامانی سینما منظورم را می فهمند خبر آنلاین |? روز قبل news list توضیح شهاب حسینی درباره حضور در دادگاه خلیج فارس |? روز قبل news list منیژه حکمت: به ??برگردم به روحانی رای نخواهم داد عصر امروز |? روز قبل news list انیمیشنی که آمده تا کاستی سینما را جبران کند شما نیوز |? روز قبل news list منیژه حکمت: به ??برگردم به روحانی رای نخواهم داد شما نیوز |? روز قبل news list منیژه حکمت: به ?? برگردم، به روحانی رای نخواهم داد شما نیوز |? روز قبل news list به ?? برگردم، به روحانی رای نخواهم داد یالثارات |? روز قبل news list مجیدی:اسلام با همه ادیان الهی دوست و برادر است اندیشه نیوز |? روز قبل news list گلایه های مشایخی از بهاره رهنما داغ نیوز |? روز قبل news list پانته آ پناهی ها با «لاک قرمز» به جشنواره فجر می رود / فیلمبرداری به ترمینال جنوب رسید سوره سینما |? روز قبل news list به کدام بازیگران پیشنهاد بی شرمانه داده شده است + عکس ریشه |? روز قبل news list توضیح شهاب حسینی درباره علت حضورش در دادگاه news list توضیح شهاب حسینی درباره حضور در دادگاه انتخاب |? روز قبل news list اظهارات شهاب حسینی درباره یک حکم سینمایی و حضور در دادگاه صدای ایران |? روز قبل news list افشاگری بازیگر معروف از نقش فروشی در سینمای ایران روزنو |? روز قبل news list